Spastyczność jest wzmożonym napięciem mięśniowym, może być też określana jako sztywność mięśni. Jest to częsty objaw towarzyszący stwardnieniu rozsianemu. Jej pojawienie się świadczy o demielinizacji w obrębie nerwów odpowiadających za napięcie mięśniowe. Częstość występowania spastyczności w stwardnieniu rozsianym wynika z mnogości nerwów w mózgu i rdzeniu kręgowym, które odpowiadają za ruch – każdy z nich może zostać zaatakowany przez chorobę. Sztywność może być niewielka i nie sprawiać wielkiego kłopotu, może jednak także być bolesna i przeszkadzać w wykonywaniu codziennych czynności.

Istnieje tendencja do częstszego występowania spastyki w obrębie konkretnych grup mięśniowych, które odpowiadają za utrzymanie pionowej postawy ciała. Obejmują one mięśnie łydek, ud, pośladków, pachwin, a czasem także pleców. Wobec wzmożonego napięcia mięśniowego, wzrasta zapotrzebowanie na energię podczas każdej z czynności, jaką wiąże się z przemieszczaniem. Redukcja spastyczności zapewnia większą swobodę ruchu, a także może zmniejszać poczucie zmęczenia i poprawiać koordynację. Najczęstsze metody redukcji spastyczności to ćwiczenia rozciągające, ortezy oraz leczenie farmakologiczne. Jeśli nie jesteśmy w stanie zwalczyć spastyczności tymi metodami, a utrudnia ona nasze życie w znaczący sposób, konieczna może być interwencja chirurgiczna.

Chcąc zwalczyć spastykę należy zacząć od wyeliminowania czynników, które mogą ją powodować, jak na przykład infekcje czy ból (odczuwanie bólu potęguje sztywność mięśni). Następnie przychodzi kolej na dobór odpowiednich ćwiczeń rozciągających – oprócz uniwersalnych ćwiczeń tego rodzaju powinno się dobrać ćwiczenia odpowiednie dla konkretnego przypadku. Najprostsze a przy tym często najbardziej efektywne jest rozciąganie pasywne – polegające na ułożeniu ciała w ten sposób, by naciągnąć wybrany mięsień lub grupę mięśniową i pozostanie w niej przez krótki czas, co pozwala na powolne rozluźnienie mięśnia – powinniśmy w ten sposób pozbyć się napięcia. Czasami trudno jest samemu (przy pomocy ćwiczeń) poradzić sobie ze spastycznością – może być wtedy potrzebna orteza – ortopedyczny aparat, który stabilizuje staw. Ma to na celu zapobiegnięcie przykurczom, a zatem umożliwienie wykonywania naturalnych ruchów. Często jednak najbardziej skutecznym sposobem zwalczania spastyki okazuje się leczenie przy pomocy farmakologii. Przyjmując leki należy jednak mieć świadomość efektów ubocznych, które mogą wywoływać – gdy lekarz przepisze nam jakąś substancję, zapoznajmy się z ulotką informującą o tym, czego możemy się spodziewać przyjmując ją.

Źródło: Schapiro R., Managing the Symptoms of Multiple Sclerosis, Demos Medical Publishing, New York 2003r.