Diagnostyka

Ze względu na szeroką gamę i niejednoznaczny charakter objawów stwardnienia rozsianego proces diagnostyki bywa złożony i długi. O ile łatwo wykazać zmiany demielinizacyjne w mózgu czy w rdzeniu kręgowym, trudno, przynajmniej na początku pojawienia się symptomów, udowodnić, że powstawanie ognisk jest rozciągnięte w czasie – a na tym osadza się rozpoznanie SM. Bardzo często chory zostaje pozostawiony z brakiem diagnozy, ponieważ do pełnego rozpoznania brakuje jeszcze rzutu choroby jako manifestacji nowych zmian w układzie nerwowym, lub kolejnych plak w badaniach obrazowych.

Rezonans magnetyczny głowy i rdzenia (MRI – ang. Magnetic Resonance Imaging)

Podstawowe badanie diagnostyczne przy podejrzeniu stwardnienia rozsianego. Tomografia komputerowa wykrywa tylko duże zmiany patologiczne, których skutki z pewnością zostałyby zauważone wcześniej, dlatego zaleca się rezonans magnetyczny bez i po podaniu kontrastu (gadolina) – środka cieniującego, dzięki któremu radiolog łatwiej dostrzeże ogniska, a także będzie w stanie ocenić, w których obecnie toczy się stan zapalny.

MRI jest bezpieczną techniką, nie powoduje żadnych skutków ubocznych bezpośrednich ani odsuniętych w czasie po wielokrotnej ekspozycji na fale magnetyczne, jak np. badanie rentgenowskie.

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego

Jedno z najmniej przyjemnych badań w diagnostyce SM. Płyn mózgowo-rdzeniowy zostaje pobrany igłą punkcyjną spomiędzy kręgów kręgosłupa lędźwiowego, w którym następnie szuka się przeciwciał oligoklonalnych (tzw. prążków), wykrywanych u ponad 90% chorych na SM. Ich obecność może być potwierdzeniem rozpoznania, ale może świadczyć również o innych chorobach układu nerwowego takich jak kiła, toczeń, sarkoidoza, borelioza. Badanie PMR wykrywa również infekcje, krwawienia podpajęczynówkowe, choroby metaboliczne.

Najczęstszym powikłaniem nakłucia jest zespół popunkcyjny objawiający się długotrwałym, tępym bólem głowy, światłowstrętem i mdłościami narastającymi w ciągu 15 minut od przyjęcia pozycji siedzącej lub stojącej. Rozwija się w ciągu 12-48 godzin od nakłucia. Lekarze zalecają pozostawanie w pozycji leżącej przez 24 godziny po badaniu, jednakże udowodniono, że nie ma to związku z częstotliwością występowania zespołu. Wykazano natomiast wpływ grubości igły stosowanej przy nakłuciu i sposobu wprowadzania jej do kanału na późniejsze powikłania punkcji.

Przedmiotowe (fizykalne) badanie neurologiczne

Dzięki badaniu odruchów lekarz neurolog jest w stanie ocenić stopień uszkodzenia układu nerwowego i w przybliżeniu określić miejsca, w których mogły wytworzyć się plaki. Najczęściej występujące patologiczne objawy neurologiczne występujące w SM to zniesienie odruchów brzusznych, objaw Babińskiego, Rossolimo, niedowłady i wygórowane odruchy głębokie.

Wzrokowe potencjały wywołane (ang. visual evoked potential – VEP)

Bezbolesna procedura polegająca na podłączeniu elektrod do głowy pacjenta i wyświetlaniu na monitorze odpowiednich sygnałów świetlnych w postaci szachownicy lub błysków. Urządzenie bada czas przepływu impulsu przez drogi korowe. Jego wydłużenie może świadczyć o uszkodzeniach na drodze nerw wzrokowy-mózg. Wyraźne odchylenia od normy zmieniają przypadek prawdopodobnego SM na SM klinicznie pewne.

 

 

Na podstawie:
Choroby wewnętrzne, pod red. A. Szczeklika, Kraków 2014.
Diagnoza – wstęp do SM © MS Society 08/08